
Czy uczą dzieci o seksie w szkole? O projekcie „Stop pedofili” i artykule 200 B Kodeksu Karnego.
Jesienią 2019 roku, w Polsce zrobiło się głośno na temat edukacji seksualnej, za sprawą Projektu „Stop Pedofilii”autorstwa Fundacji Pro – Prawo do Życia, w sprawie projektu zmiany art. 200b Kodeksu Karnego. O czym stanowi ten artykuł? Jak nowelizacja Kodeksu Karnego wpłynie na „zwykłych” obywateli? Czy nauczyciele w szkole nakłaniają dzieci do seksu lub zmiany płci? Czy edukacja seksualna to demoralizacja, czy ma jakieś zalety? Na te i wiele innych pytań, postaram się odpowiedzieć w niniejszym wpisie.
Zaczynając od początku, sprawdźmy o czym traktuje art. 200b Kodeksu Karnego. Według aktualnego brzmienia art. 200b KK: „Kto publicznie propaguje lub pochwala zachowania o charakterze pedofilskim, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.”
Projekt zakłada zmiany w art. 200b ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks Karny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1950). Zgodnie z art. 1 Projektu wskazany przepis ma otrzymać brzmienie:
„Art. 200b. §1. Kto publicznie propaguje lub pochwala zachowania o charakterze pedofilskim, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
- 2. Tej samej karze podlega, kto publicznie propaguje lub pochwala podejmowanie przez małoletniego obcowania płciowego.
- 3. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w §2 za pomocą środków masowego komunikowania, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
- 4. Kto propaguje lub pochwala podejmowanie przez małoletniego obcowania płciowego lub innej czynności seksualnej, działając w związku z zajmowaniem stanowiska, wykonywaniem zawodu lub działalności związanych z wychowaniem, edukacją, leczeniem małoletnich lub opieką nad nimi albo działając na terenie szkoły lub innego zakładu lub placówki oświatowo-wychowawczej lub opiekuńczej, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.”
Projekt ustawy w całości dostępny do przeczytania tutaj : https://orka.sejm.gov.pl/Druki8ka.nsf/0/4094EBA51C8F3D31C1258455004AC1BF/%24File/3751.pdf Warto zaznaczyć, że pod projektem podpisało się ponad 265 tys. osób.
Debata wokół zmiany ustawy była gorliwa. Jedni twierdzą, że edukacja dzieci w obszarze seksualności wiąże się z seksualizacją dzieci i utratą ich niewinności, że to deprawacja i demoralizacja. Inni twierdzą, iż jest to jedna z najskuteczniejszych metod utrzymania zdrowia seksualnego wśród dzieci i młodzieży. Takie są zdania laików. A jakie są zdania specjalistów?
Swoje zdanie na temat zmiany w Kodeksie Karnym wyraziło wielu prawników. Fundacja Instytut na rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris wydała opinie, której wnioski mówią o tym, że cele Projektu „Stop Pedofilii” odpowiadają polskiej aksjologii konstytucyjnej ponadto, projekt przyczyni się do wzmocnienia konstytucyjnego prawa rodziców do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami (art. 48 Konstytucji RP). Fundacja w wydanej przez opinii odnosi się również do kwestii edukacji seksualnej- „Odnośnie zagadnienia relacji między Projektem a prowadzeniem zajęć z tzw. edukacji seksualnej, stwierdzić należy, że żaden nauczyciel, który będzie realizował w sposób prawidłowy i rzetelny podstawę programową przedmiotu „Wychowanie do życia w rodzinie” nie jest zagrożony odpowiedzialnością karną na podstawie projektowanych przepisów”.
Odmiennego zdania w sprawie zmiany KK jest Pan dr hab. Adam Bodnar (Rzecznik Praw Obywatelskich). Rzecznik Praw Obywatelskich skierował do Sejmu obszerną opinię w sprawie tego projektu. W swojej opinii RPO pisze, że Projekt zakazujący edukacji seksualnej ogranicza konstytucyjne prawo do nauki, do wolności nauczania, do ochrony zdrowia, a także wolność wypowiedzi. RPO zwrócił przy tym uwagę, że edukacja jest uznaną formą przeciwdziałania wykorzystywaniu seksualnemu dzieci. Rzecznik zauważył, że dyrektywa unijna przewiduje, że państwa członkowskie UE powinny prowadzić programy edukacyjne służące podniesieniu świadomości i ograniczeniu ryzyka, że dzieci staną się ofiarami niegodziwego traktowania w celach seksualnych lub wykorzystywania seksualnego.
Prawnicy wskazują, że jeśli doszłoby do zmiany ustawy, to odpowiedzialnością karną byłaby zagrożona np. nauczycielka biologii, która prowadziłaby zajęcia na temat rozmnazania płciowego i metod antykoncepcji, lub ginekolog, który przepisze nastolatce środki antykoncepcyjne.
Jak nietrudno zauważyć zdania prawników i polityków są podzielone i niezwykle stronnicze. A zatem jakie jest stanowisko specjalistów zajmujących się seksuologią? Polskie Towarzystwo Seksuologiczne wydało oświadczenie, nie w sprawie zmiany Kodeksu Karnego, lecz edukacji seksualnej. Brzmi ono tak:
Edukacja seksualna jest ważna dla zdrowego rozwoju jednostki, promocji zdrowia seksualnego, zapobiegania różnym formom przemocy seksualnej, przygotowania do funkcjonowania w relacji małżeńskiej i partnerskiej oraz rodzicielskiej. W związku z tym edukacja seksualna powinna być częścią edukacji publicznej. Przykładem rzetelnego i proponującego adekwatne w naszym kraju rozwiązania programu edukacji seksualnej są Standardy Edukacji Seksualnej w Europie opracowane przez Biuro Regionalne WHO dla Europy i BZgA.
O Standardach Edukacji Seksualnej w Europie można przeczytać tutaj: https://www.bzga-whocc.de/fileadmin/user_upload/Dokumente/WHO_BzgA_Standards_polnisch.pdf
Jest to stanowisko jasne i klarowne oraz poparte zaleceniami WHO i BZgA. Jakie korzyści może dać edukacja seksualna?
- Prawidłowe nazewnictwo związane z seksualnością
- Rozpoznawanie rodzajów dotyku (w celu rozpoznawania i reagowania na dotyk potencjalnie krzywdzący)
- Umiejętności związane z opuszczaniem niebezpiecznych sytuacji oraz odmawianiem kontaktu
- Powiadomienie o wykorzystaniu
- Poznawanie praw człowieka – seksualnych i reprodukcyjnych
- Kształtowanie społecznego klimatu tolerancji, równości płci i akceptacji różnorodności
- Umacnianie ludzi w dokonywaniu świadomych wyborów w oparciu o zrozumienie i odpowiedzialne zachowania zarówno w odniesieniu do siebie, jak i partnera
Źródła:
- https://ordoiuris.pl/rodzina-i-malzenstwo/opinia-w-sprawie-projektu-zmiany-art-200b-kodeksu-karnego-ustawa-przedlozona
- https://stronazycia.pl/stop-pedofilii/
- https://orka.sejm.gov.pl/Druki8ka.nsf/0/4094EBA51C8F3D31C1258455004AC1BF/%24File/3751.pdf
- https://ordoiuris.pl/rodzina-i-malzenstwo/opinia-w-sprawie-projektu-zmiany-art-200b-kodeksu-karnego-ustawa-przedlozona
- https://prawo.gazetaprawna.pl/artykuly/1469414,rpo-nowelizacja-kodeksu-karego-zakaz-edukacji-seksualnej.html
- https://www.rp.pl/Prawo-karne/310169920-Zakaz-edukacji-seksualnej-co-nam-grozi-po-uchwaleniu-nowelizacji-kodeksu-karnego.html
- https://pts-seksuologia.pl/sites/strona/86/stanowisko-pts-w-sprawie-edukacji-seksualnej
Autorka: Natalia Kotyk